De Circulaire Padvinder is ontwikkeld door IDEAL&CO binnen het Europese FP7 ResCoM-project. In dit project zijn industriële pilots en ondersteunende tools ontwikkeld om de transitie naar circulaire bedrijfsmodellen en productontwerpen te ondersteunen.
Het doel van de Circulaire Padvinder is om bedrijven te begeleiden die op zoek zijn naar geschikte circulaire ontwerpstrategieën voor hun product(en). Het is een snelle en gebruiksvriendelijke tool, die onderbouwde suggesties geeft op basis van maximaal tien vragen.
Afhankelijk van de antwoorden van de gebruiker, geeft de Padvinder aanbevelingen voor specifieke circulaire ontwerpstrategieën (bijvoorbeeld remanufacturing of recycling) en daarnaast productvoorbeelden voor elk van deze strategieën.
Methodologie
De tool maakt gebruik van een algoritme dat is gebaseerd op onderzoek naar "best-practices": cases van bedrijven die al circulaire strategieën voor hun producten hebben geïmplementeerd. In het onderzoek is de retrospectieve vraag gesteld welke contextuele, productgerelateerde factoren kunnen worden gebruikt om de verschillende circulaire strategieën van de bedrijven te onderscheiden.
Er zijn zes belangrijke productbeslissingsvariabelen geïdentificeerd die in deze cases de keuze voor een bepaalde circulaire route lijken te beïnvloeden:
1. De reden voor het vervangen of weggooien van het product
2. De levensduur van het product
3. Of gebruikers geïnteresseerd zijn in het kopen en gebruiken van een reeds gebruikt product als dat in goede staat verkeert
4. Of gebruikers een garantiebewijs willen om zich ervan te verzekeren dat het gebruikte product goed werkt
5. Of onderdelen van het product nog bruikbaar zijn voor het bedrijf wanneer het product wordt vervangen of weggegooid
6. Of de onderdelen of materialen van het product kunnen worden ingezameld of dat ze verloren gaan.
Variabelen die kunnen worden beïnvloed door de activiteiten van de fabrikant (bijv. het productontwerp), zijn geen variabelen die de route beïnvloeden. Het zijn variabelen die het bedrijf kan inzetten om de gekozen circulaire strategie te realiseren.
De Circulaire Padvinder is toegepast op ongeveer 40 cases en gebruikt bij bedrijven die direct of indirect betrokken zijn geweest bij het ResCoM-project. Aanvullende best-practices zijn overigens altijd welkom. Suggesties voor best-practices kunt u aanleveren via het menu-item LEVER EEN VOORBEELD.
In de Circulaire Padvinder worden termen gebruikt waarvoor in de literatuur en in de praktijk tal van verschillende definities in gebruik zijn. De terminologie kan verschillen per discipline, land en bedrijf. Dit zijn de definities die worden gebruikt in de Circulaire Padvinder.
Strategieën | Definities |
---|---|
Verlenging | De gebruikscyclus van een product kan worden verlengd door het product duurzamer (meer robuust) te maken. Duurzaamheid heeft hierbij betrekking op fysieke aspecten (bijvoorbeeld door gebruik van slijtvaste materialen) en op emotionele aspecten (een situatie waarbij "gebruikers en producten een langdurige empathische band vormen"). |
Upgrade | Upgraden is het proces van het verbeteren van de functionele (of soms de cosmetische) eigenschappen van een product, ten opzichte van het originele ontwerp. Zo kan er worden voorzien in de veranderende wensen van de gebruiker. |
Hergebruik | Bij hergebruik van een product/component, wordt deze opnieuw ingezet in een nieuwe gebruikscyclus. Een product kan gerepareerd of geremanufactured worden, of een upgrade krijgen voordat het wordt hergebruikt. |
Reparatie | Met repareren worden specifieke defecten in een product gecorrigeerd om deze terug te brengen in werkbare conditie. Meestal is er geen nieuw garantiebewijs voor het gerepareerde product, behalve voor de onderdelen die zijn vervangen. |
Refurbishment | Bij refurbishment wordt een product in werkbare conditie teruggebracht. Hierbij kunnen hoofdcomponenten van het product worden gerepareerd of vervangen. Meestal wordt garantie gegeven op alle slijtagegevoelige onderdelen, maar is de garantie minder dan bij een nieuw product. Na refurbishment gaat het product meestal naar een nieuwe gebruiker (er begint dan een nieuwe gebruikscyclus, geen nieuwe levenscyclus). |
Remanufacturing | Bij remanufacturing (herfabricage) worden producten gedemonteerd, waarna de componenten worden getest en opnieuw toegepast in een product met ten minste de originele specificaties. Meestal krijgt het product een garantie die gelijkwaardig is aan de originele garantie. |
Recycling | Recycling is het proces van materiaalterugwinning aan het einde van een levenscyclus van een product. De gewonnen materialen worden opnieuw toegepast als grondstof voor nieuwe (soortgelijke) producten. Gebruik van het materiaal voor energieterugwinning (als brandstof) of als vulmateriaal zijn geen vormen van recycling. |
Biodegradatie | Biodegradatie, of biologische afbraak, is het proces waarbij materialen worden geconsumeerd door micro-organismen en worden teruggebracht tot verbindingen die in de natuur worden aangetroffen. |